Azərbaycanda həcc kvotalarının dolmasında nə üçün çətinlik yaranıb?
779 dəfə baxılıb
Həcc ziyarətinə səfərin başlamasına 20 gün qalmasına baxmayaraq, Azərbaycan zəvvarları üçün ayrılmış həcc kvotası bu günə kimi də dolmayıb. Keçən ilki kvota ilə müqayisədə 40 faiz azalma olmasına, bu ilki kvotanın cəmi 2400-ə düşməsinə baxmayaraq, azərbaycanlılar bu il nədənsə həccə getmək istəmirlər. Müstəqil Azərbaycanın tarixində ilk dəfədir ki, həcc kvotalarının dolmasında bu cür çətinlik yaranıb.
“Sələf Xəbər” “Qafqazinfo”ya istinadən xəbər verir ki, Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin (QMİ) əməkdaşları problemi havaların isti keçməsi ilə bağlayırlar. “Ola bilər ki, adamlar istirahətdədir. Yəni əhali istirahətdən dönəndən sonra kvota dola bilər. Kvotaların dolmaması havaların isti keçməsi ilə də bağlı ola bilər. Bizim borcumuzdur ki, kvota dolana qədər bu barədə elan verək. İnşallah, yaxın günlərdə kvota dolar”, – deyə İdarədən bildiriblər.
Araşdırmaya görə, həcc kvotasının dolmasında bu il yaranmış problem təkcə havaların isti keçməsi ilə bağlı deyil. Məsələ bundadır ki, bu il həccə səfər dindlarlar üçün daha baha başa gəlir. Əgər keçən il Azərbaycanda ən ucuz variant üzrə həccə səfər xərcləri 3250 manata başa gəlirdisə, bu il həmin variant üzrə xərclər 4700 dollara (təxminən 5000 manata) qalxıb. Göründüyü kimi, qiymətlər təxminən 1800 manat bahalaşıb və ölkədəki orta əmək haqqı göstəricisinin 11 mislinə qədər yüksəlib. Statistikaya görə, 2015-ci ilin birinci yarısı üzrə Azərbaycanda muzdla işləyənlərin orta aylıq maaşı 457,2 manat təşkil edir.
Yəni həccə getmək istəyən mömin 11 ay yemədən-içmədən pul yığmalıdır ki, ən ucuz həcc xərcini ödəyə bilsin. Zəvvarın cibində təxminən 1000 manata yaxın əlavə pul da olmalıdır ki, qiyməti təxminən 120 dollara bərabər olan qurban qoyunu ala bilsin, bəzi cari xərclərini təmin etsin. Belə olan zaman, istər-istəməz, potensial zəvvarın həcc xərclərini ödəməsi üçün kreditə müraciət etməsi məsələsi gündəmə gəlir.
İlahiyyatçı alim İsmayıl Əhmədov kreditlə həccə getməyin yolverilməz olduğunu bildirir: “İşin içində faiz olduğuna görə yolverilməz sayılır. Fərdi şəxsdən borc götürərək həccə getmək də məsləhət deyil. Yalnız həmin borcun zəvvarı çətinliyə salmayacağına əminlik varsa, mümkündür. Həm də zəvvar səfər müddətində ailəsinin dolanışığı üçün lazım olan qədər vəsait qoyub getməlidir”.
Təbii ki, qiymətlərin qalxması üzündən potensial zəvvarlar bu şərtlərə əməl edə bilmirlər və həcc səfərindən imtina etməli olurlar. Azərbaycandan fərqli olaraq, qonşu ölkələrdə bu ilki həcc qiymətləri elə də dəyişməyib. Postsovet məkanı ölkələri və Türkiyə üçün təxminən 3500 dollar ətrafında qalıb. Yalnız Qırğızıstan istisnadır, bu ölkədə həcc səfərini 2500 dollara təşkil edirlər.
Ölkələr üzrə ən ucuz variant üzrə həcc səfərinin qiyməti (dollarla)
Bunun nəticəsidir ki, bu il hər 100 min nəfər müsəlmana düşən zəvvar sayı göstəricisinə görə Azərbaycan qonşu ölkələr arasında ən aşağı nöqtədədir. Misal üçün, Rusiyanın hər 100 min müsəlmanından 82-si bu il həccə gedirsə, Azərbaycan üçün bu göstərici 25-dir. Əhali sayına görə, Azərbaycandan 3 dəfə kiçik olan Dağıstandan bu il həccə 6200 nəfər gedəcək ki, bu, 100 min dağıstanlı müsəlmanın 213-nün həccə getməsi deməkdir. Yəni Azərbaycanın analoji göstəricisindən 8,5 dəfə yüksəkdir.
İlahiyyatçı alim İsmayıl Əhmədov vəziyyəti düzəltmək üçün həcc səfərlərini dövlətin himayəsinə götürməyi məsləhət görür: “Elə etmək lazımdır ki, orta gəlirli Azərbaycan dindarları da həccə gedə bilsinlər. Ona görə də dövlət bu sahəni himayə etməlidir. Qiymətlərə nəzarət edilməlidir, əgər səfərlər doğrudan da baha başa gəlirsə, dövlət büdcəsindən maliyyə yardımı edilməlidir ki, qiymətlər aşağı düşsün”.
Sələf Xəbər: Uca Allah buyurur: “Həqiqətən, aləmlərdən ötrü bərəkət və doğru yolu göstərən rəhbər kimi insanlar üçün ilk qurulan ev Bəkkədədir (Məkkədir)! Orada aydın nişanələr – İbrahimın məqamı vardır. Oraya daxil olanın təhlükəsizliyi təmin olunar. Evi (Kəbəni) ziyarət etmək insanların – yoluna gücü çatan hər kəsin – Allah qarşısında borcudur. Kim (bunu) inkar edərsə, (bilsin ki,) Allahın aləmlərə ehtiyacı yoxdur.” (Müqəddəs Quran, “Ali İmran” surəsi, 96-97-ci ayələr)
“Uca Allah – yer üzündə Ona ibadət və Onu zikr etmək üçün qurduğu Məscidülharamın əzəməti haqqında xəbər verir. Bu məscid məxluqlara böyük fayda verir və iri miqyasda nemət bəxş edir. Onda Allahın sevimlisi İbrahimin yüksək məqamını və onun həcc ziyarəti zamanı etdiyi əməlləri və həmçinin bütün elçilərin ağası və başçısı olan Muhəmməd Peyğəmbərin (s.ə.s.) yüksək məqamını xatırladan aydın əlamətlər vardır. Bu məscid haram edilmiş torpaqda yerləşir və insan bu torpağa ayaq basdıqda, Allahın qədərinə, İslam şəriətinin və dininin ehkamlarına müvafiq olaraq, əmin-amanlığa qovuşur.
Məscidülharamın sadalanan ümumi özəlliklərini və onunla bağlı ikinci dərəcəli ehkamları nəzərə alaraq, Uca Allah, öz əməlinə məsuliyyət daşıyan və imkanı olan bütün kəslərin Məkkəyə həcc ziyarəti etməsini məcburiləşdirmişdir. Bunun üçün adamlara bəs edir ki, imkan tapıb Məkkəyə qədər istənilən nəqliyyat vasitəsilə gəlsin və özü ilə ona zəruri olan ərzağını götürsün. Bu ayədə elə sözlər xatırlanır ki, onlar həm hal-hazırda mövcud olan və həm də gələcəkdə olacaq nəqliyyat vasitələrinə aiddir.
Müqəddəs Quranın möcüzələrindən biri də onun ehkamlarının bütün zamanlar və istənilən şərait üçün tətbiq olunmağıdır. Bundan başqa, insanlar bu hökmlərə riayət etmədikcə, öz işlərini tam qaydaya sala bilməzlər. İnsan onlara tabe olduqda və onları layiqincə yerinə yetirdikdə, o, doğru yolla gedən möminlərdən biri olur”. (Bax: “Təfsir Əs-Saadi”)
